Enflasyon Nedir? Çeşitleri Nelerdir? Nasıl Düşürülür?
Enflasyon nedir? Enflasyonun çeşitleri nelerdir? Para basmak ya da ithalat enflasyonu düşürür mü? Tüm merak edilenleri kısaca ve özet olarak anlattık
Enflasyon, fiyatların genel düzeyindeki sürekli artışa denilir. Çoğu insan enflasyonun ne demek olduğunu tam olarak bilmez. Enflasyon düştü, artık fiyatlar düşer demek yanlış bir ifadedir. Çünkü, enflasyon oranı, fiyatların artış hızını belirtir. Haliyle enflasyon oranının düşmesi demek, fiyatların artma hızı azalmış demektir fakat fiyatlar hala artmaya devam etmektedir. Peki enflasyon nasıl oluşur? Kimleri etkiler? Enflasyon çeşitleri nelerdir?
Enflasyon Çeşitleri Nelerdir?
Şuraya Atla
Enflasyon, piyasadaki toplam talebin, arzı aşmasıyla oluşur. Örneğin 100 adet ürüne, 150 adet satın alma talebi gelirse o ürünün fiyatı artacak ve enflasyon oluşturacaktır. Enflasyonun pek çok türü vardır ve nasıl oluştuğunu anlamak için enflasyon türlerini öğrenmek gerekir.
Talep Enflasyonu
Talep enflasyonu, bir mala gelen talebin, o malın üretiminden fazla olması sonucu oluşmaktadır. Örneğin, COVID-19 ilk çıktığı zamanlarda, insanlar yoğun bir şekilde maske tüketmeye başladı, haliyle fiyatlar ciddi bir biçimde artmıştı. Bunun nedeni, Türkiye’de bir yılda üretilen maskenin neredeyse birkaç günde satın alınmak istenmesidir. Bu nedenle maske talebi artmış ve maske üreticileri yüksek rakamlardan maskeleri satmaya başlamışlardır.
Maliyet Enflasyonu
Maliyet enflasyonu, bir malın üretim maliyetinin artmasıyla genel satış fiyatının artışı sonucu oluşur. Örneğin bir işletmenin, kirasına, elektriğine, vergisine zam gelirse, haliyle sattığı kahvenin, çayın fiyatına zam yapmak zorunda kalır. Maliyet enflasyonu bir malın doğrudan veya dolaylı olarak üretim maliyetinin artışı ile sonuçlanır.
Arz Enflasyonu
Bir malın üretiminin savaş veya başka etkenler nedeniyle aniden durması veya azalması sonucu ortaya çıkan enflasyona arz enflasyonu denir. Örneğin, tüm dünyada buğday üretimi azalırsa buğday fiyatları tavan yapmaya başlar ve fiyatlarda ciddi bir artış görülür. Bu, arz enflasyonunun en temel nedenidir.
Para Basmak Enflasyona Neden Olur Mu?
Alıcısı olan hiçbir para enflasyona neden olmaz. Diyelim ki bugün karşılıksız bir şekilde 1 milyon TL bastınız, bu parayı alacak birileri varsa bu enflasyon yaratmayacaktır. Fakat bu parayı borç verecek birini bulmaya kalkarsanız bu enflasyon yaratır. Bastığınız para halkın eline geçtiği zaman herkes elinde parasıyla alışveriş yapmaya koşar, haliyle olmayan, üretilmemiş bir malı talep etmeye kalkarlar çünkü maaşları ve alım gücü artmıştır. Bu talebe cevap veremeyen üretici ve satıcılar fiyat yükseltirler ve sonuç olarak enflasyon oluşur.
Enflasyon Nasıl Düşürülür?
Enflasyonu düşürmek için öncelikle hangi enflasyonun yaşandığını iyi bilmek gerekir. Örneğin, bir ülkede talep enflasyonu yaşanıyorsa, bu enflasyonun en iyi çözümü piyasada yani halkın arasında dolaşan parayı piyasadan çekmektir. Böylelikle üreticiye giden para azalır ve fiyat artışı istense de yapılamaz. Çünkü enflasyon olan senaryoda, üreticiler fiyat arttırsa dahi ürünlerini azaltmadan satmaya devam ederler, çünkü insanların elindeki para sürekli artıyordur.
- Faizleri yükselttiğiniz zaman, halk parasını harcamak yerine tasarruf etmeye başlar.
- Çünkü ne kadar çok parayı faize yatırırsa o kadar çok faiz alacaklardır.
- Bu durumda halkın harcamaları düşer ve fiyat artışları durmaya başlar.
İthalat Enflasyonu Düşürür Mü?
İthalat, enflasyonu düşürür. Çünkü ithalatın maliyeti asla artmaz ve talebe göre şekillenmez. Ülkede üretimin artması için, yatırım gerekir, fakat ithalat yaparken fiyatı artıramazsınız, çünkü mutlaka sizinle rekabet eden birileri vardır ve ithal kaynak sınırsız olduğu için istenildiği kadar yurtdışından talep edilebilir. Haliyle ithalat, enflasyonu düşürür.
Enflasyon konusunda bilgiler verdiğimiz bu konu sonrası Franchise Nedir? Franchising Nasıl Yapılır? başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz
Kaynak: Wikipedia
